dwery (двери)

dwer , dwery῾drzwi᾿: dwery sia otwerajut na zawisы JCz22; tu h dwerioch zme sia naszły MF53; # żыty jak u Boha za dwermy῾żyć, jak u Pana Boga za piecem᾿: tak żыjeme sobi spokini jak h Boha za dwermy PM15

  • dwerci ῾małe drzwi, drzwiczki, np. od pieca᾿: to ne bыṷo tam dṷercy SF36; a dṷerci to w szparheti sut PM15; w jami bыły z hory takы dṷerci, szto sia nakrywaṷo y zasypuwaṷo sia z hory JCz22; to ṷorota do bojiska sut, a maṷy to dṷerci RF55; # carskы dwery/carskы dwerci ῾wrota królewskie w cerkwi᾿: to za carskыma dṷercmy za prestoṷom toto trea bыṷo sperekrajuṷaty PM15
  • fedruwaty ῾robić wgłębienia, frezować᾿: fedruwaty to robyty totы, jarkы szto sut o to feder sia nazyṷaṷ, to na dṷerjach, na ṷiknach tysz sut, bo teper szыtko hṷadko robl´at PM15
  • porih ῾próg᾿: jak moṷodycia ṷychodyṷa s chыży, to bez skryżuṷanы szabli perechodyṷa nad porohom PM15; potim stojaṷa na porozi JCz22
  • zamыkaty zamykać᾿: proszu opustyty cerkoṷ, bo ja zamыkam PM15, dk zamknuty
  • zaperaty ῾zamykać᾿: masz ogin, że ne zaperasz dwery!? SF36, dk zaperty
  • zaperty (sia) ῾zamknąć, zaprzeć (się)᾿, ndk zaperaty       
  • zawalarka ῾drewniany zamek do drzwi᾿: to bыły zawal´arkы sia nazyṷały, to bыṷa taka zawal´arka że o, zaperṷa-s dṷery y-s perekrutyṷa rukom i jusz, to derewjane bыṷo MP37

Drzwi, podobnie jak okna, co do zasady były małe, żeby nie uchodziło ciepło. W zachodniej części Łemkowszczyzny nie były w szczególny sposób ozdabiane, w przeciwieństwie do części wschodniej, co widać w skansenie w Sanoku. Wschodniołemkowskie chyże były zdecydowanie bardziej kolorowe, podobnie jak ich drzwi. Tafle drzwiowe pociągano żółtą glinką lub zostawiano surowe. Jak pisze portal https://www.historiaposzukaj.pl/ „na początku XX wieku zaczęto używać farb anilinowych – zielonej i czerwonej, a na drzwiach umieszczano drzewka, kwiaty, bukiety w donicach, krzyże przypominające swastyki. Zapewne kiedyś miały znaczenie magiczne lub informacyjne, na przykład o dziewczętach na wydaniu. Malatury – motywy malowane na drzwiach stajni broniły przed dostępem złych mocy, a na wrotach stodoły – chroniły zbiory”