Jordan (Йордан)

(nowsze), Wodokszczy (starsze), ῾Jordan (święto Chrztu Pańskiego)᾿: na Wodokszczy wse me chodyły na ryku śṷatyty, a to teper Jordan radjat na toto PM15

  • połaznyczok zob. połaznyk
  • połaznyk 1.῾człowiek przychodzący jako pierwszy z kolędą i życzeniami na Boże Narodzenie᾿: to na Rïstṷo y Nowyj rïk chto perszыj pryszoṷ do chыż, to poṷaznykom bыṷ, znasz SF36; jak pryszoṷ poṷaznyk na Rïstjanы śṷata, jak pryszṷa baba persza na Rïstjanы śṷata, to takы zṷы bыły szto anˈy, bo sia ne weṷo za babom łem za chṷopom PM15; 2.῾specjalnie wypiekane chlebki i dawane kolędnikom᾿: dity ïszły po śpiṷaniu, no to im dawały takы poṷaznykы, to każdыj bыṷ zadowołenыj ï tыm poṷaznyczkom, bo bыły ľude że mały, a bыły że y ne mały ED24 zdr. połaznyczok
  • prołub (starsze), pszerembla (nowsze)῾przerębel᾿: h zymi sia rыbы imaṷo w proṷuby RF55; w zymi to sia wyrubaṷo taku pszeremblu, czekaj jak to sia po naszomu sia nazywaṷo… zabыṷa-m sy wydïsz taj i zabыṷa-m ED24
  • woda ῾woda᾿:treja bыṷo wse połyṷaty ṷodom MŁ39

Jednym z najważniejszych świąt roku liturgicznego jest Objawienie Pańskie Bohojawlenije Hospodnie czyli święto Jordanu – obchodzone uroczyście 19 stycznia, jako pamiątka chrztu Jezusa Chrystusa w rzece Jordan. Poprzedzone jest srogim postem i drugą wigilią, zwaną tym razem Szczedrym Weczerom w odróżnieniu od wigilii na Boże Narodzenie zwanej Śwatym Weczerom. Druga wigilia kiedyś równie bogata jak pierwsza, obecnie zaś zazwyczaj ograniczona do symbolicznej prosfory i kilku podstawowych straw. Następnego dnia po uroczystym nabożeństwie wszyscy wierni udają się procesyjnie z chorągwiami i zapalonymi potrójnymi świecami, tzw. trijciamy, nad pobliski potok lub rzekę, gdzie następuje poświęcenie wody, która staje się „wodą jordańską”. W przeszłości wodę święcono w specjalnie wyciętej przerębli w kształcie krzyża. Współcześnie, najczęściej z powodu braku srogich zim, nie praktykuje się już tego. Niejednokrotnie święcenie wody ogranicza się do murów cerkiewnych, gdzie w specjalnie przygotowanej misce lub we wiadrze, bez formowania procesji, odbywa się poświęcenie wody. Po tym wszystkim każdy zabiera ze sobą odrobinę do domu, by w czasie odwiedzin duszpasterskich było czym poświęcić mieszkanie. Od tego dnia wierni witają się też pozdrowieniem Chrystos kreszczjet sia (Chrystus przyjmuje chrzest) na co odpowiada się: Wo Jordani (W Jordanie). Istnieją również inne warianty, np. W ryci Jordan.

https://www.youtube.com/watch?v=HIKF1xAn70o