kapłyczka (капличка)

῾kapliczka᾿

  • chrest ῾krzyż᾿: iszṷo sia do druhoho kresta i potim ïszły het het naokoṷo ciiṷыma pol´amy, tam ïszczy bыṷ tiż krest jak sia do Wosi ïde ED24
  • doroha ῾droga᾿: tit zakrut taki, jak tu ichasz dorohom o SF36; żeby ne wyłetiṷ tot sṷoren, jak sia yszṷo po dorozi JCz22

Nieodłącznym już elementem krajobrazu są kapliczki domowe i figury przydrożne. W drugiej grupie dominują rzeźby przedstawiające Matkę Bożą z Dzieciątkiem, Św. Jana Nepomucena i Św. Rodzinę. Przydrożne świątki wykonywane były od XIX wieku przez kamieniarzy z Bartnego, Bodaków, Wapiennego, Małastowa. Wzory żeliwnych krzyży odlewanych w kuźniach, m.in. w Gliniku Mariampolskim, pochodziły z Wiednia. Do dziś zachowało się też kilka krzyży będących symbolem martyrologii – upamiętniających śmierć Łemków w obozie koncentracyjnym w Thalerhofie (obóz w Austrii, gdzie podczas I wojny światowej zginęło wielu Łemków podejrzanych o rusofilstwo). Dla uszanowania rocznicy Akcji wysiedleńczej 1947 roku, w każdej cerkwi zamontowano tablicę pamiątkową.

Tych niemych świadków tragicznych wydarzeń na łemkowskiej ziemi współcześnie pozostało już niewiele. Większość z nich potrzebuje jednak opieki, remontu i konserwacji. Warto tu nadmienić o działającym w Nowicy Stowarzyszeniu „Magurycz”, które od wielu lat próbuje zachować dla potomnych zdewastowane nagrobki i krzyże przydrożne.