kuźnia (кузня)

῾kuźnia᾿:tamdesykuźnidoṷoṷbыły MŁ39

  • kin ῾koń᾿: wece najwece wiṷsa sia dawaṷo konim, bo kin bыṷ takij łechki do wiṷsa JCz22; koni szыtko wyprodały bo to sia ne opṷatyt, no bo konioṷy trea zerna daty… PM15; obrocznycia to takij miszok, szto dawały na pыsk koniowy MP37
  • kowadło ῾kowadło᾿: tu sia zakṷadat, tu do koṷadṷa o, i na tim obruczkы takы robysz do orczыkiṷ RP51
  • kowal ῾kowal᾿: bo jak sia zawozywo do koṷal´a żeby okuw JCz22
  • kuty ῾kuć᾿:a ṷakы to robyły z jaṷora, abo z jasenia totы szto pryczepl´ane, ï to ne bыṷo kute łem tak izdyły, no bo potim jusz zaczały jak jusz koṷałe bыły, to jusz kṷuły toto, to toto jusz rokы bыṷo bo okuṷ, daṷ toty pitkutia, obruczkы szыtko, a s poczatku ne bыṷo nycz łem same derewo RP51; teper jak me mały totы ṷozy żeliznы kuty ṷozы JCz22
  • pidkowa ῾podkowa᾿: a tot kin bыṷ taki zuchwaṷy, szto pitkowy mu prybyṷ to ṷabom, tom peredniom znasz, buch do żoṷoba y zahaczyṷ o ṷancuch ï tiah y zodryṷaṷ SF36

Prawie w każdej wiosce łemkowskiej był kowal. Kuźnie bardzo często lokalizowane były przy skrzyżowaniach dróg, co jest dość oczywiste z uwagi na ich klientelę.  Głównym urządzeniem każdej kuźni było palenisko, do początku XX wieku opalane głównie węglem drzewnym lub korą brzozową, później węglem i koksem. Służyło ono do rozgrzewania żelaza. Ważnym elementem paleniska był miech, wykonany najczęściej z drewnianych płyt o owalnym kształcie, połączonych kawałkami skóry. Dostarczał on odpowiedniej ilości tlenu do paleniska, podnosząc temperaturę spalania paliwa i w konsekwencji temperaturę obróbki cieplnej metalu.