łem (лем)

῾tylko, ale, lecz᾿: osy bыły dereṷjanы, łem bыły pitkuṷanы JCz22

  • besida 1.῾rozmowa, mowa᾿: no znam że sia chtopyṷ, bo tu bыṷa besida o tim PM15; 2.῾język, dialekt᾿: ja tu radżu, że każde seṷo maṷo sṷoji takы jakыsy swoji besidы ED24
  • besiduwaty ῾mówić᾿:radyty i beisiduṷaty to jedno y to samo PM15
  • Łemko ῾Łemko᾿: no to mы Łemkы, ałe nygde o nych nycz nychto ne zna, tak żыjeme sobi spokini jak h Boha za dṷermy PM15; sochare, motuzare chto was pryodije, jak tot bidnыj Łemko łenu ne posije?! SF36
  • Rusnak ῾Rusin, Łemko (określenie siebie samego)᾿: to załeżyt jaki szoṷtys bыṷ dobrы, jak bыṷ dobrы ta łyszyṷ, a jak bыṷ zwыj na Rusnakiṷ ta ne łyszyṷ any jen:oho PM15
  • szkoła ῾szkoła᾿: w szkoli łem pol´skoho sia wczyṷa-m, a ruskoho woguli, doma tak, ïnaczy bыm bыṷa ne znaṷa MŁ39; ne pustyły daṷno zo seṷa dity do szkoṷy PM15

Łemkowie to najbardziej wysunięta na zachód grupa Rusinów karpackich. Sama nazwa Łemko jest określeniem sztucznym i została nadana w I połowie XIX w. prawdopodobnie przez etnografów, z uwagi na często występujące w ich mowie słowo łem – w znaczeniu „tylko”, które jest zapożyczone ze słowackiego słowa „len”. Przed II wojną światową słowa Łemko, Łemkini używali jedynie Polacy, natomiast sami Łemkowie mówili o sobie Rusnaky. Dzisiaj Łemkowie przyzwyczaili się już do tego określenia, jednak w sercach dalej pozostali Rusinami lub Rusnakami.

https://www.youtube.com/watch?v=0qm0kB3J7fs

https://www.youtube.com/watch?v=ko0EZ_s5U4g&t=367s