zapora (запора)

῾zbiornik wodny w Klimkówce᾿

Zbiornik Klimkówka zlokalizowany jest na granicy gmin Ropa i Uście Gorlickie. Jest to sztuczny akwen wodny, o szerokości do 800 metrów i długości 6 km oraz głębokości do 25 m, zajmuje około 300 ha powierzchni. Wysokość zapory wynosi 34 m, zaś jej rozpiętość 210 m. Jezioro osadzone wśród malowniczych wzgórz Beskidu Niskiego, doskonale współgra z otaczającymi je lasami. Linia brzegowa akwenu jest bardzo urozmaicona, poprzecinana wieloma jarami i ubogacona mnóstwem zatoczek.

Budowę zapory rozpoczęto w latach 70. XX wieku i zakończono w 1994 r. Powstały zbiornik jest najmłodszym jeziorem w Polsce. W wyniku przegrodzenia rzeki Ropy tamą, zostało zalanych kilkadziesiąt domostw, w których mieszkało ok. 400 osób.

Spis w 1921 roku wykazał w Klimkówce 87 rzymskich katolików, 367 grekokatolików i 22 Żydów. W centrum wsi znajdowała się cerkiew p.w. Zaśnięcia Bogurodzicy z 1914 r. – budowla murowana o niespotykanej na Łemkowszczyźnie architekturze, zwieńczona pięcioma smukłymi wieżyczkami. Wyburzono ją 27 maja 1983 r., w ramach niwelowania dnia przyszłego zalewu. Mieszkańcom Klimkówki obiecano, że ich cerkiew zostanie odbudowana w niezmienionym kształcie. Mimo obietnic, cerkwi w takim kształcie jak ta zburzona już nie postawiono, a nowy obiekt, obecnie kościół katolicki, jedynie w części przypomina oryginał.

Pod wodą znalazła się również droga, którą przemierzali codziennie uczniowie z Klimkówki, udając się do szkoły do Łosia. Przeniesiono ją na zachodni brzeg zbiornika.

Zbiornik zasilany jest z trzech cieków wodnych:

  • rzeki Ropa,
  • rzeki Zdynia, uchodzącej do Ropy kilkaset metrów powyżej cofki zbiornika,
  • rzeki Przysłup, stanowiącej prawobrzeżny dopływ Zbiornika Klimkówka.

Pomimo tego, że Ropa uznawana jest za główną rzekę regionu, biorąc pod uwagę średnią z wielolecia, największą ilość wody do zbiornika dostarcza rzeka Zdynia (47% wody). Rzeka Ropa dostarcza 40% wody, a Przysłup – 13%.

Zbiornik pełni 3 zasadnicze funkcje:

  • retencyjną

Potrzeba lokalizacji zbiornika na rzece Ropie wynikała pierwotnie z potrzeby zagwarantowania dostaw odpowiedniej ilości wody dla celów bytowych mieszkańców regionu, a także przemysłu zlokalizowanego w Gorlicach.

  • energetyczną

Dla Zbiornika wzniesiono zaporę o wysokości 34 metrów i rozpiętości 210 metrów, przy której zlokalizowano Elektrownię Wodną Klimkówka o mocy zainstalowanej 1,1 MW. Średnia roczna produkcja energii to ok. 5 tys. MWh. Jest to ilość, która wystarcza na pokrycie zapotrzebowania na energię elektryczną ok 1500 – 2000 budynków jednorodzinnych (przy założeniu, że są one ogrzewane z innego źródła).

  • rekreacyjną

Zbiornik stanowi jedną z głównych atrakcji regionu. Nad Klimkówką funkcjonują wypożyczalnie sprzętu wodnego, w sezonie turystycznym działa „Stanica wodna”, istnieje możliwość rozbicia namiotów lub wjazdu z przyczepami campingowymi. Ostatnio wykonano nowoczesną infrastrukturę turystyczną nad zbiornikiem, do której prowadzą ścieżki rowerowe.