zila (зіля)

῾zioło᾿: każda trawa jest zil´a, łem mы ne zname a trea znaty sia na zil´ach, a tam szto sia prodaje zil´a, to tam maje narysuṷano y ty chkazuje jak sia nazyṷat; w zil´u kupały PM15

  • boża krowcia (starsze), dziurawec (nowsze)῾dziurawiec (Hypericum perforatum L.)᾿: no to harbatu robl´at z bożoj kroci, suszat jej w aptyci () no to sut kropli, szto sia pje PM15
  • czerewa (pluralia tantum) ῾rodzaj rośliny najczęściej na nieużytkach, najprawdopodobnie gwiazdnica pospolita (Stella media (L.))᾿: czerea to tyż burian, ałe taki nyskij a spłetenyj by, toto brydź byo, tak lude nazyały takij burian PM15; taka traua newysoka po hriadkach rosne de jest masna zeml´a, po kapuści, czerea to pry zemli tak, takie zbyte szto motыka ne pide lem treba skubsty persze, a teper zme zabyły o buriani bo nychto hriadky ne sije SF36, por. burian
  • duhan (starsze)῾tytoń᾿: bakon to starodawne l´ude radyły, a potim już duhan radyły PM15; duhan sijały po zahonach ED24, zob. bakon
  • hołod 1.῾głód᾿: hoṷod to jak sia isty chtiṷo, znasz RF55; 2.῾roślina, szczaw kędzierzawy bądź inny gatunek (Rumex crispus L.), pot. kobylak᾿: na poły tisz ris taki hoṷod, takie nasinia maṷ brondzoṷe i jak koroṷy czыstyṷo, to daṷaṷo sia ji pyty. Naṷet l´ude pyły harbatu taku s toho hoṷodu, na zatrymania jak ich czыstyṷo SF36
  • kećkereda, kyćkereda ῾trzmielina (Euonymus europaeus L.)᾿: k´edźkereda toto szto maje nasinia tak´e, kyćk´reda, tыm sia liczat, jak sut strupы i ne chcut sia hojity, ta toto smażat na zmetani PM15  
  • kmyn ῾kmin (Carum Carvi)᾿: tak s pjat liter jem toho kmynu narychtuvaṷa ï prodaṷa; y teper chockoły jest chlib z kmynkom ałe barz maṷo PM15, zdr. kmynok
  • kmynok zob. kmyn
  • maj ῾nazwa rośliny, mniszek lekarski (Taraxacum officinale)᾿: majiṷ duże toho roka MŁ39
  • micne zila ῾nazwa ziela, chaber (Centaurea jacea L.)᾿: h micnыm zil´u dity kupały PM15; micne zil´a zberat sia po ukach, to na żoṷudok jest dobre MŁ39
  • Persza Matka Biża ῾święto Zaśnięcia (Wniebowzięcia) Marii Panny (28 sierpnia)᾿: na Perszu Matku Biżu budeme maty nowy choruhy, to na Uspeń:a bude w serpny SF36, zob. Druha Matka Biża
  • stebło ῾źdźbło, łodyga᾿: na stebwo sia zberaṷo, tak hardi na stebṷa sia zberaṷo jahodы SF36, zdr. stebelce
  • szczabryk ῾mcierzanka (Thymus pulegioides L.)᾿: jak maṷy dity to sia kupaṷo w tim szczabryku ED24
  • wiazanoczka ῾mała wiązanka, bukiecik᾿: staṷlały tak f kupkы tot łen po desiat wjazanoczkiṷ SF36, zgr. wiazan
  • wiazan (zgr.)῾duża wiązanka, bukiet czegoś᾿: okoṷotы to jusz potim w zymi, h woseny moṷotyły y żыtnu soṷomu toto wel´ka taka ni, poṷeresṷa robyły ï taku wjazan fest, to okoṷot sia nazywaṷ PM15, zdr. wiazanoczka

Dawniej dla mieszkańców Beskidu Niskiego kontakt z przyrodą stanowił niezwykle ważny element życia. To właśnie zgodnie z rytmem natury toczyło się życie w górach, często w trudnych warunkach. Można powiedzieć, że ukształtowanie beskidzkiego terenu niewątpliwie sprzyja człowiekowi w obcowaniu z naturą, dlatego też nie dziwi fakt, iż rośliny przez wieki były tu szeroko wykorzystywane. Ich przetwarzanie łączyło się z potęgą leczniczą poszczególnych gatunków, głównie w obliczu głodu czy choroby. Co więcej, do tego celu korzystano stosunkowo z niewielu pospolitych dzikich ziół, znajdujących się w pobliżu. Szerokie walory ziół wykorzystywano nie tylko do celów zdrowotnych lecz również kulinarnych, a także obrzędowych, podczas wielu świąt religijnych. Ich nazwy wplatano także w legendy i przysłowia.

https://www.youtube.com/watch?v=O0v4Ij6fI5U